Trong văn hóa và tín ngưỡng của người Việt, tượng thờ không chỉ là một vật phẩm trang trí đơn thuần trên bàn thờ mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, là hiện thân của những niềm tin thiêng liêng. Từ những bức tượng Phật như Bồ Tát mang dáng vẻ từ bi, thanh tịnh đến tượng thần như Thần Tài, Thổ Địa mang lại may mắn… mỗi pho tượng đều là một biểu tượng cụ thể hóa cho thế giới tâm linh mà con người hướng tới.
Tượng thờ đóng vai trò là cầu nối giữa thế giới trần tục và cõi linh thiêng, giúp con người cảm nhận được sự hiện diện của các đấng bề trên, tổ tiên. Đây là nơi mỗi thành viên trong gia đình gửi gắm những lời cầu nguyện, thể hiện lòng thành kính, biết ơn và ước mong về sự bình an, may mắn, sức khỏe.
Hơn thế nữa, nhiều pho tượng còn là tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, được chế tác từ những chất liệu quý như gỗ, đồng, đá hay gốm sứ, thể hiện tài năng và tâm huyết của người nghệ nhân.
Việc lựa chọn, bài trí và bảo quản tượng thờ đúng cách không chỉ góp phần tôn vinh không gian thờ cúng mà còn thể hiện sự trân trọng, gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Mỗi pho tượng là một câu chuyện, một ý nghĩa, hòa quyện tạo nên không gian tâm linh ấm cúng và đầy ý nghĩa trong mỗi ngôi nhà Việt.
Các loại tượng thờ
Tùy thuộc vào tín ngưỡng, mong muốn và không gian thờ tự mà mỗi gia đình sẽ lựa chọn những loại tượng khác nhau. Dưới đây là các loại tượng thờ phổ biến nhất mà bạn có thể tìm thấy trong các gia đình Việt hiện nay.
Tượng thờ Phật
Với phần lớn người Việt chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Phật giáo, các pho tượng Phật và Bồ Tát đóng vai trò trung tâm trong nhiều không gian thờ tự. Mỗi vị Phật, Bồ Tát lại mang một ý nghĩa và sứ mệnh riêng. Một số tượng Phật phổ biến phải kể đến như:
- Tượng Phật Thích Ca Mâu Ni là đại diện cho sự giác ngộ tối cao, trí tuệ viên mãn và lòng từ bi vô hạn. Ngài là người đã tìm ra con đường giải thoát khỏi khổ đau cho chúng sinh. Thường được khắc họa trong tư thế ngồi thiền trên đài sen, tay kết ấn Tam Muội, ấn Xúc Địa, hoặc ấn Chuyển Pháp Luân, với vẻ mặt thanh tịnh, siêu thoát. Tượng Phật Thích Ca thường được đặt ở vị trí cao nhất, trung tâm của ban thờ Phật.
- Tượng Phật A Di Đà là vị Phật của cõi Tây Phương Cực Lạc, biểu tượng cho sự cứu độ, lòng từ bi vô lượng và nguyện lực tiếp dẫn chúng sinh về thế giới an lành. Thường được miêu tả trong tư thế đứng hoặc ngồi, tay kết ấn cam lộ hoặc ấn tiếp dẫn, với ánh mắt hiền từ, rộng lượng.
- Tượng Quan Thế Âm Bồ Tát là biểu tượng của lòng từ bi, cứu khổ cứu nạn chúng sinh. Quan Âm Bồ Tát lắng nghe tiếng kêu khổ của trần gian và ứng hiện để giúp đỡ. Tượng có nhiều hình dáng, đa dạng với nhiều hóa thân như Quan Âm Tọa Sơn (tư thế ngồi tĩnh lặng trên núi, biểu trưng cho sự an yên, thoát tục), Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn (nghìn tay nghìn mắt, biểu thị khả năng quan sát và cứu giúp vô lượng chúng sinh, Quan Âm Tống Tử (thường được các gia đình hiếm muộn thờ cúng với mong muốn cầu con)...
- Tượng Phật Di Lặc: Biểu tượng của niềm vui, sự hoan hỷ, an lạc, tài lộc, sung túc và trường thọ. Phật Di Lặc được xem là vị Phật của tương lai. Luôn xuất hiện với nụ cười viên mãn, bụng lớn, tai dài, thường mang theo túi vải, gậy như ý, hoặc các thỏi vàng, tiền xu.
.jpg)
- Tượng Địa Tạng Vương Bồ Tát là biểu tượng của lòng đại nguyện cứu độ tất cả chúng sinh trong địa ngục cho đến khi cõi địa ngục trống rỗng. Ngài là vị Bồ Tát của lòng hiếu thảo và đại nguyện. Thường được khắc họa trong tư thế ngồi hoặc đứng, tay cầm tích trượng (gậy có vòng), tay còn lại cầm ngọc minh châu để soi sáng cho chúng sinh trong bóng tối.
Tượng thờ Thần/ Thánh
Bên cạnh Phật giáo, tín ngưỡng dân gian và thờ cúng thần linh cũng chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt, thể hiện qua các pho tượng thần, thánh như:
- Tượng Thần Tài, Thổ Địa - hai vị thần quen thuộc, được thờ phổ biến trong các gia đình và cơ sở kinh doanh. Thần Tài cai quản tiền bạc, của cải, mang đến tài lộc, may mắn. Thổ Địa cai quản đất đai, nhà cửa, bảo vệ sự bình an cho gia đình. Thần Tài thường có khuôn mặt trắng hồng, râu dài, đội mũ cánh chuồn, tay cầm gậy như ý hoặc thỏi vàng. Thổ Địa có khuôn mặt phúc hậu, nụ cười hiền lành, tay cầm quạt giấy. Cả hai thường được đặt cạnh nhau trong tủ thờ Thần Tài – Thổ Địa.

- Tượng thờ Tam, Tứ Phủ - thuộc tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ, Tứ Phủ, một nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam, tôn thờ các vị Thánh Mẫu và chư vị Thánh Quan, Thánh Cô, Thánh Cậu cai quản các cõi trời, rừng, sông nước. Các pho tượng Mẫu và chư vị Quan, Chầu, Cậu, Cô thường được chạm khắc với trang phục, màu sắc và khí cụ đặc trưng, thể hiện sự uy nghi, linh thiêng.
- Tượng Quan Công: Thường được thờ trong các gia đình kinh doanh hoặc những người muốn cầu sự chính trực, dũng mãnh, trừ tà.
- Tượng Bát Tiên: Tám vị tiên trong Đạo giáo, biểu tượng cho sự trường thọ, may mắn, thường được thờ để cầu phúc.
- Tượng Ông Công Ông Táo: Dù ít phổ biến hơn tượng Thần Tài – Thổ Địa, nhưng một số gia đình vẫn thỉnh tượng Ông Công Ông Táo để đặt trong bếp, biểu trưng cho vị thần cai quản bếp núc, ghi chép việc nhà.
Các chất liệu chế tác tượng thờ phổ biến
Việc lựa chọn chất liệu tượng thờ không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp thẩm mỹ, độ bền của bức tượng mà còn mang những ý nghĩa phong thủy và giá trị riêng biệt. Mỗi chất liệu thể hiện sự công phu, tâm huyết của người nghệ nhân và phù hợp với những không gian, sở thích khác nhau. Dưới đây là các chất liệu phổ biến nhất được dùng để chế tác tượng thờ.
Tượng thờ gỗ
Tượng thờ gỗ là một trong những lựa chọn truyền thống và được ưa chuộng hàng đầu trong các gia đình Việt. Gỗ mang vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi nhưng không kém phần sang trọng và uy nghi.
Tượng gỗ thường được chạm khắc thủ công tinh xảo, phô diễn được những đường vân gỗ tự nhiên độc đáo. Các loại gỗ quý như gỗ hương, gỗ mít, gỗ bách, gỗ trắc, gỗ gụ thường được sử dụng vì độ bền cao, mùi hương dịu nhẹ và khả năng chống mối mọt tốt khi được xử lý kỹ.
Ưu điểm:
- Mang lại cảm giác ấm cúng, sang trọng và trang nghiêm cho không gian thờ cúng.
- Giá trị của tượng gỗ có thể tăng theo thời gian, đặc biệt là những pho tượng được chế tác từ gỗ quý hiếm.
- Độ bền cao nếu được bảo quản đúng cách.
Nhược điểm:
- Dễ bị ảnh hưởng bởi độ ẩm, nhiệt độ, có thể bị cong vênh, nứt nẻ hoặc mối mọt nếu không được xử lý và bảo quản tốt.
- Trọng lượng tương đối nặng.
Tượng thờ đồng
Tượng thờ đồng là biểu tượng của sự bền vững, uy nghi và trường tồn, thường thấy trong các không gian thờ cúng lớn như đình, chùa hoặc những gia đình mong muốn sự bề thế.
Tượng được đúc bằng đồng nguyên khối hoặc đồng pha, sau đó được chạm khắc, mài dũa hoặc mạ vàng, thếp vàng để tăng thêm vẻ lộng lẫy, linh thiêng. Đồng có độ bền cực cao, chịu được tác động của thời gian và môi trường.
Ưu điểm:
- Độ bền vượt trội, gần như vĩnh cửu, không bị mối mọt hay ẩm mốc.
- Dễ dàng vệ sinh, chỉ cần lau chùi định kỳ để giữ độ sáng bóng.
- Mang vẻ đẹp cổ kính, trang trọng và giá trị thẩm mỹ cao.
Nhược điểm:
- Trọng lượng rất nặng, đòi hỏi bệ đỡ chắc chắn.
- Chi phí chế tác và giá khá cao.
Tượng thờ gốm sứ
Tượng thờ gốm sứ mang vẻ đẹp truyền thống, tinh tế và gần gũi, thể hiện sự khéo léo của người nghệ nhân qua từng nét vẽ, từng đường nét tạo hình.
Được làm từ đất sét cao cấp, nung ở nhiệt độ cao, sau đó được tráng men và vẽ các họa tiết, hoa văn thủ công. Các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng hay gốm sứ Minh Long thường rất được ưa chuộng.
Ưu điểm:
- Màu sắc tươi sáng, men bóng đẹp, dễ lau chùi vệ sinh.
- Giá thành thường phải chăng hơn so với gỗ quý hay đồng.
- Mang nét đẹp văn hóa truyền thống, thể hiện sự tinh hoa của nghề thủ công.
Nhược điểm:
- Dễ vỡ nếu không may bị va đập mạnh.
- Trọng lượng tương đối nặng đối với tượng kích thước lớn.
Tượng thờ thạch anh
Tượng thạch anh là lựa chọn cho những ai tìm kiếm sự độc đáo và tin vào năng lượng phong thủy của đá tự nhiên.
Được chế tác từ khối đá thạch anh tự nhiên (thạch anh trắng, hồng, tím, vàng...). Mỗi pho tượng có vẻ đẹp riêng biệt về vân đá và màu sắc. Thạch anh được cho là mang năng lượng dương tích cực, có khả năng thanh lọc không khí và thu hút may mắn.
Ưu điểm:
- Độ bền vĩnh cửu, không bị phai màu hay hư hại bởi thời gian.
- Mang giá trị phong thủy cao, giúp cân bằng năng lượng trong không gian.
- Vẻ đẹp tự nhiên, độc đáo.
Nhược điểm:
- Trọng lượng rất nặng, khó di chuyển.
- Chi phí chế tác cao và khó tìm được những khối đá lớn hoàn hảo để làm tượng.
Tượng thờ lưu ly
Tượng lưu ly mang một vẻ đẹp lung linh, huyền ảo và sang trọng, thường được sử dụng trong các không gian thờ cúng hiện đại hoặc những nơi cần tạo điểm nhấn ánh sáng.
Lưu ly là một dạng thủy tinh nhân tạo cao cấp, có độ trong suốt và khả năng khúc xạ ánh sáng tốt, tạo nên những màu sắc rực rỡ, lấp lánh khi có ánh sáng chiếu vào. Các pho tượng lưu ly thường được đúc công phu, có độ tinh xảo cao.
Ưu điểm:
- Vẻ đẹp độc đáo, bắt mắt, tạo hiệu ứng ánh sáng huyền ảo.
- Dễ dàng vệ sinh, chỉ cần lau bằng vải mềm.
- Mang đến cảm giác sang trọng, hiện đại.
Nhược điểm:
- Dễ vỡ nếu va đập mạnh.
- Trọng lượng khá nặng.
- Giá thành có thể cao tùy độ tinh xảo và kích thước.
Hướng dẫn lựa chọn tượng thờ phù hợp, bền đẹp
Việc lựa chọn một pho tượng thờ không chỉ đơn thuần là mua sắm một vật phẩm trang trí, mà còn là quá trình chọn lựa một biểu tượng tâm linh, một điểm tựa tinh thần cho không gian thờ cúng linh thiêng của gia đình. Để đảm bảo pho tượng hài hòa với tổng thể kiến trúc, phát huy tối đa ý nghĩa phong thủy và bền đẹp theo thời gian, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố sau.
Xác định mục đích thờ cúng
Trước khi chọn tượng, điều quan trọng nhất là bạn cần xác định rõ mục đích thờ cúng của gia đình mình. Bạn muốn thờ vị Phật hay thờ vị thần, thánh nào? Việc này sẽ quyết định loại tượng cần tìm và cách bài trí phù hợp.
Kích thước tượng thờ cần hài hòa với không gian
Kích thước là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất khi chọn tượng thờ. Một pho tượng quá lớn sẽ khiến bàn thờ và không gian xung quanh trở nên chật chội, mất cân đối, gây cảm giác nặng nề. Ngược lại, một pho tượng quá nhỏ sẽ bị lọt thỏm, không đủ sức tạo điểm nhấn và sự trang trọng cần có.
- Hãy đo chiều rộng và chiều cao của không gian nơi bạn dự định đặt tượng trên bàn thờ. Lý tưởng nhất là pho tượng có chiều rộng cân đối với chiều rộng của bàn thờ và chiều cao phù hợp với chiều cao tổng thể của bàn thờ và không gian phía trên.
- Đảm bảo có một khoảng trống hợp lý phía trên tượng để tạo sự thoáng đãng và không gian đủ phía dưới để tránh che khuất các vật phẩm thờ cúng khác trên bàn thờ.
Lựa chọn chất liệu tượng thờ bền đẹp theo thời gian
Chất liệu tượng thờ không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn quyết định độ bền và giá trị của pho tượng. Mỗi loại chất liệu mang một vẻ đẹp và ý nghĩa riêng.
Việc lựa chọn chất liệu tượng thờ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như ngân sách, không gian thờ cúng, sở thích cá nhân, niềm tin vào ý nghĩa phong thủy của từng chất liệu… và đặc biệt là điều kiện môi trường để chọn chất liệu phù hợp nhất, đảm bảo tượng giữ được vẻ đẹp lâu dài.
Nguồn gốc và chất lượng chế tác
Để đảm bảo mua được tượng thờ chất lượng, bền đẹp và có giá trị tâm linh, hãy tìm hiểu kỹ về nguồn gốc sản phẩm.
- Chọn cơ sở uy tín: Ưu tiên mua tượng tại các cửa hàng đồ thờ cúng chuyên nghiệp, xưởng điêu khắc có tiếng, hoặc những nơi chuyên kinh doanh vật phẩm phong thủy có giấy phép kinh doanh rõ ràng và được nhiều người tin tưởng.
- Kiểm tra kỹ lưỡng: Xem xét kỹ từng chi tiết của tượng: đường nét có tinh xảo không, nước sơn/nước mạ có đều và bền màu không, chất liệu có đúng như mô tả không. Đối với tượng gỗ, kiểm tra xem có vết nứt, mối mọt hay lỗi nào không.
- Tham khảo ý kiến: Nếu không có kinh nghiệm, bạn có thể tham khảo ý kiến của những người am hiểu về tượng thờ hoặc nhờ người có kinh nghiệm đi cùng.
Vị trí và hướng đặt tượng thờ
Vị trí và hướng đặt tượng thờ có ý nghĩa quan trọng trong phong thủy và tín ngưỡng:
- Vị trí trang nghiêm
Đặt tượng ở nơi cao ráo, sạch sẽ, trang trọng nhất trong nhà.
-
Hướng đặt
Tránh đặt tượng đối diện nhà vệ sinh, phòng ngủ, cầu thang hoặc những nơi ồn ào, ô uế. Hướng đặt cụ thể của từng loại tượng (ví dụ: Thần Tài – Thổ Địa nên quay ra cửa chính) cần được tham khảo kỹ theo các nguyên tắc phong thủy.
-
Không gian thoáng đãng
Đảm bảo xung quanh tượng không bị che chắn, có đủ ánh sáng và sự thông thoáng.
Bảo quản tượng thờ đúng cách
Việc bảo quản tượng thờ đúng cách không chỉ giúp tượng bền đẹp theo thời gian mà còn thể hiện lòng thành kính và sự trân trọng của gia chủ đối với các đấng linh thiêng và tổ tiên.
Vệ sinh tượng thờ định kỳ và đúng cách
Vệ sinh là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc bảo quản tượng. Tuy nhiên, cách vệ sinh sẽ khác nhau tùy thuộc vào chất liệu.
Đựt tượng nơi khô ráo, thoáng mát
Tránh đặt tượng ở những nơi ẩm ướt (gần nhà tắm, nhà vệ sinh), hoặc những nơi có nhiệt độ thay đổi đột ngột. Độ ẩm cao là kẻ thù của tượng gỗ và gốm sứ, gây nấm mốc hoặc nứt nẻ.
Cũng cần tránh ánh nắng trực tiếp vì có thể làm phai màu sơn, bạc màu lớp mạ/thếp vàng của tượng đồng, hoặc làm gỗ bị nứt.
Hạn chế tối đa tác động vật lý
Dù là tượng gỗ, đồng hay đá, gốm sứ, tất cả đều có thể bị hư hại nếu bị va đập mạnh. Cần cẩn thận khi di chuyển hoặc vệ sinh. Tránh đặt bất kỳ vật nặng nào lên tượng hoặc treo vật gì đó vào tượng. Và đảm bảo tượng được đặt trên một bề mặt bằng phẳng, vững chắc, tránh nguy cơ bị đổ.
Kiểm tra tượng thờ định kỳ
Hãy dành thời gian kiểm tra tượng thờ ít nhất vài tháng một lần hoặc khi có dịp lau dọn bàn thờ. Kiểm tra xem tượng có bị nứt, mối mọt (đối với gỗ), oxy hóa (đối với đồng), hay các vết ố, bẩn cứng đầu nào không.
Nếu phát hiện các dấu hiệu hư hại, hãy tìm cách xử lý kịp thời. Với những hư hại nghiêm trọng, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia phục chế tượng hoặc các cơ sở chế tác uy tín.
Địa chỉ mua tượng thờ uy tín, chất lượng
Việc tìm kiếm một địa chỉ mua tượng thờ không chỉ dừng lại ở việc có nhiều mẫu mã đẹp, mà quan trọng hơn là phải đảm bảo chất lượng, sự tinh xảo trong chế tác, và quan trọng nhất là uy tín của nhà cung cấp. Một pho tượng thờ chất lượng sẽ giữ được vẻ đẹp và giá trị tâm linh lâu dài.
Đồ thờ Hải Anh là một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực cung cấp đồ thờ cúng nói chung và tượng thờ nói riêng. Chúng tôi cam kết
- Sản phẩm chất lượng cao
- Đa dạng sản phẩm
- Tư vấn tận tâm
- Giao hàng toàn quốc
Hy vọng với những thông tin chi tiết về ý nghĩa, các loại, chất liệu, cũng như hướng dẫn lựa chọn và bảo quản, bạn đã có thêm kiến thức để tìm được pho tượng thờ ưng ý nhất.
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để thỉnh tượng thờ chất lượng, với đa dạng mẫu mã và cam kết về sự tinh xảo, hãy ghé thăm website của Đồ thờ Hải Anh: dothohaianh.com để được tư vấn và lựa chọn những sản phẩm phù hợp nhất với không gian tâm linh của gia đình bạn.